Эрэн сурвалжлах сэтгүүлзүйн НАЖ МОГОЙ үндэсний холбоо
-Хэнд ч тайлан баланс гаргаж өгөх шаардлагагүйгээр зувчуулж болох жил бүрийн 1.2 тэрбум төгрөг хаачдаг вэ-
“Эрдэнэт үйлдвэр”-т ажилчдын бослого дэгдэх нь. Цар тахалтай зэрэгцэн тус үйлдвэрийн Үйлдвэрчний эвлэл болоод уурхайчдын дундах үл ойлголцол, маргаан ширүүсч, жагсаал цуглаандаа тулаад байсан.
Гэтэл энэ асуудлаа цэгцлээгүй, ойлголцоогүй байсан атлаа “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дарга Б.Төгсбаяр гээч нөхөр 2022 оноос хэрэгжих шинэ Хамтын гэрээний төсөл гээчийг Ерөнхий захирлын хамтын ажиллагаа, нийгмийн асуудал хариуцсан орлогч Ц.Бат-Энхэд өчигдөр хүлээлгэн өгч гал дээр тос нэмсэн байна. Үүнд эгдүүцсэн уурхайчид эсэргүүцлийн бослого, хөдөлгөөн өрнүүлж эхэллээ.
Б.Төгсбаяр гээч нөхрийг буюу одоогийн Үйлдвэрчний эвлэлийн даргаа эсэргүүцсэн уурхайчид “Эв санааны нэгдэл” хүртэл байгуулж, дургүйцлээ илэрхийлж байсан нь саяхан. Харамсалтай нь, үйлдвэрийн захирал Х.Бадамсүрэнгийн хүн гэгддэг мань эрийг буулгаж дөнгөөгүй төдийгүй өнөөх нь улам бүр хөрөнгөжин хүчирхэгжсээр нийт уурхайчдын нэрийг барин ганцаарчилсан тоглолт гарамгай хийдэг болсон гэнэ.
1984 онд төрсөн, Уулын баяжуулах “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын Үйлдвэрчний эвлэлд хэтэрхий жулдсан энэ залууг захирал Х.Бадамсүрэнгийн шууд бус оролцоогоор, санал луйвардан байж дарга болсон гэдэг. Тиймээс өмнөх Үйлдвэрчний эвлэлийн дарга нь шүүхэд хандаж байсан ч мөн л Х.Бадамсүрэнгийн гар далдаас сунаж, шүүх бүрэлдэхүүнд нөлөөлсөн гэх хардлагат шүүмжлэлийг уурхайчид өрнүүлж байна.
Ер нь бол Үйлдвэрчний эвлэлийн даргын сэнтийд шунан дурлах түмэн шалтаг, шалтгаан бий. Үйлдвэрийн зүгээс ажиллах нөхцөлийг бүрэн бүрдүүлж телефон утас, албан тасалгаа, техник хэрэгслээр бүрэн хангахаас гадна автомашины нь шатахууныг хахтал шийдвэрлэж өгнө. Дээр нь хүчээр хураасан ажилчдын татвараас гулгитал цалинжина.
Хэмжээлшгүй дархан эрхийг давхар эдэлж, Үйлдвэрийн газрын цех, нэгж, хэсэгт бүтцийн өөрчлөлт хийхээс өмнө “Эрдэнэт” үйлдвэрийн удирдлага заавал Үйлдвэрчний эвлэлд мэдэгдэж “зөвшөөрөл” хүсдэг гэж байгаа. Тасаг, хэлтэс, цехээ Үйлдвэрчний эвлэлтэй ойлголцсоны үндсэн дээр татан буулгаж, өөрчлөн байгуулдаг болохоор Х.Бадамсүрэнгийн эрх мэдлээс ч давсан эрх мэдэлтэй болж таарч байгаа юм.
Тиймээс энэ бүгдийг хашир бурхи тооцолгүй яав гэж…
Монголросцветмет нэгдлээс буруу зөв бүгдийг сурч, хийж төлөвлөсөн өвгөн захирал ГОК-т очихдоо нэн тэргүүнд Үйлдвэрчний эвлэлийн удирдлагыг гартаа оруулж, тархины өлөн нь арилаагүй хүүхдийг даргаар тавиулан үйлдвэрийн ажилчдыг тохуурхан суугаа байх нь.
Ажилчдын татвараар санхүүжин, тэдний эрх ашгийн төлөө ажиллах эрхэм зорилготой Үйлдвэрчний эвлэл ийнхүү 2019 оноос эхлэн Х.Бадамсүрэнгийн “халаасанд” эвхэгдэн орсноос хойш уурхайчдын хүсэлт, шаардлага амны алчуур төдийхөн болж хөсөр хаягдаад эхэлж.
“Эрдэнэт” үйлдвэр 6700 гаруй ажилчинтай. Үүнээс 5000 орчим нь Үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн. Гэхдээ тэд сайн дураар эвлэлд нэгддэггүй гэж байгаа. Ажилчнаас Үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн болох уу, татвар төлөх үү гэж хэзээ ч асуухгүй.
Захирал өвгөний эрхшээлд нэгэнт орсон гэгдэж буй Үйлдвэрийн дэргэдэх Үйлдвэрчний эвлэл ажилчдын цалингаас 1 хувийг шууд татвар болгон суутгадаг.
Үйлдвэрийн ажилчдын дундаж цалин 2.3 сая төгрөг. Цалингийн нэг хувь буюу 10.000-25000 төгрөгийг сар бүр ийнхүү шимэгчлэн татдаг Үйлдвэрчний эвлэл сардаа 100 сая, жилдээ 1.2 тэрбум төгрөг халаасалдаг ч хаашаа, юунд зарцуулагддаг нь тодорхойгүйгээр алга болсоор 2 жилийн нүүр үзэж.
Үйлдвэрчний эвлэл шилэн данс хөтөлдөггүй бөгөөд Х.Бадамсүрэн захирлын ивээлд оршдог Б.Төгсбаярыг дарга болсноос хойш үйл ажиллагааны талаар гишүүддээ тайлагнадаггүй, санхүүгийн ил тод байдал гээч юм бүр ор мөргүй алга болсон байна.
Тиймээс уурхайчид ҮЭ-ийн хороон дарга Б.Төгсбаярыг тайлангаа тавиад огцрохыг шаардаж жагсаад бараг улирлын нүүр үзэж байгаа гэнэ. Харамсалтай нь, Х.Бадамсүрэнгээ мөнхийн захирал байх мэт эндүүрсэн Б.Төгсбаяр үйлдвэрийн удирдлагуудын суудаг жигүүрт шигдээд нүдэн балай, чихэн дүлий таг чиг байсаар өнөөг хүрч.
Багадаа, жилийн 1.2 тэрбумыг төвлөрүүлж буй Үйлдвэрчний эвлэлийн 2019 оны санхүүгийн тайланг өнгөц харахад баяр ёслол, шуудан харилцаа, татвар хураамж, эвлэлийн удирдлага гишүүдийн цалин, нийгмийн даатгал гэгчлэнгээр үрлэгдсэн байсныг үйлдвэрийн ажилчид ярьж байна. Энэ их мөнгөнөөс ажилчдын төлөө гэж гялтайх зарцуулалт нь ердөө 740000 төгрөгөөр ганц сургалт зохион байгуулсан гэж байгаа. Бусад нь үйлдвэрчний эвлэлийн удирдлагуудын томилолтын зардал, бүх төрлийн баяр ёслолд гэхчлэн урсаад алга болж.
Даварсаар даварсаар Дагвын орон дээр гарч хэвтэнэ гэгчээр Үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны дарга Б.Төгсбаяр өдгөө ажилчдынхаа үгийг сонсохоо больж, эгээ л үйлдвэрийн удирдлага мэт “Та нарын хүүхдийн сургалтын төлбөрийг үйлдвэрээс даалгадаг болсон шүү” гэхчлэн загнадаг гэнэ. Түүний яриад байгаа сургалтын төлбөр гээч нь уурхайн ажилтны 1 хүүхдийг дотоодод сурвал 500, гадаадад сурвал 700 мянган төгрөг олгодог бөгөөд үүнд нийтдээ 320 хүүхэд хамрагдаж 220 саяыг гаргуулсан нь Үйлдвэрчний эвлэлдээ төлдөг хураамжны ердөө 2 сарын төлбөртэй тэнцэх дүн аж.
Тэгэхээр Үйлдвэрийн удирдлагууд уурхайчдын хүүхдийн сургалтын төлбөрт тусалсан хэмээн попорчихоод үнэн хэрэгтээ халаасандаа оруулсан Үйлдвэрчний эвлэлийн санд төвлөрдөг дүнгээс “зарлага”-аа нөхчихдөг бололтой.
Хамгийн хөгийн нь ажилтнуудын эрх ашгийг хамгаалах Үйлдвэрчний эвлэл гэх сайхан нэртэй ч дүрмэндээ ажилтнуудын хүсэлтээр Үйлдвэрчний эвлэлд шалгалт оруулдаггүй, Х.Бадамсүрэнгийн удирдлагад байдаг Хянан шалгах хорооны хүсэлтээр шалгадаг гэнэ. Тэгэхээр Үйлдвэрчний эвлэлийн үйл ажиллагаа, данс тооцоог шалгуулах уурхайчдын хүсэлт мөрөөдлийн мөсөн чихэр болж, мянга мянган уурхайчдын эрх ашгаа хамгаалуулах гэж төлсөн 4 тэрбум шахам төгрөг (2019 оноос хойших) аль хэдийнэ буруу замаар будаа тээгсдийн гараар орж өдийд хэн нэгний хөлөглөсөн үнэтэй машин, өнгөлөг хаус болон угаагдсан байж мэдэх нь…
Эрэн сурвалжлах сэтгүүлзүйн НАЖ МОГОЙ үндэсний холбоо