B.Ganbold
Барилга, хот байгуулалтын сайдын зөвлөлийн хурлаар “Барилга байгууламжид эрчим хүчний гэрчилгээ олгох журам”-ыг хэлэлцэж, зөвлөлийн гишүүдийн саналаар дэмжигдсэн.
Энэхүү журам хэрэгжиж эхэлснээр ногоон барилга, эрчим хүчний хэмнэлттэй болон пассив барилгын үнэлгээний системийн шалгуур үзүүлэлтийг тогтоох, үнэлэх суурь нөхцөлд бүрдэх юм.
Энгийнээр тайлбарлавал таны худалдаж авч байгаа барилга, орон сууц хэдий хэр эрчим хүч зарцуулдаг болох, үүнээс шалтгаалан сард цахилгаан, дулаандаа хэдэн төгрөг төлдөг болохоо мэдэж болно гэсэн үг.
Барилгын салбар нь Монгол Улсын дулааны эрчим хүчний 56%, цахилгаан эрчим хүчний 38%-ийг хэрэглэж хүлэмжийн хийн ялгарлын (ХХЯ) ойролцоогоор 30%-ийг бүрдүүлдэг байна.
Улаанбаатар хотод 1990 оноос өмнө баригдсан, дулаалах шаардлагатай нийт 420 гаруй орон сууцны барилга байна. Эдгээр барилгуудын халаалтад жилдээ 1.1 тэрбум кВт.ц эрчим хүч буюу 20 орчим тэрбум төгрөг зарцуулж, 1190 мянган тонн хүлэмжийн хий ялгаруулдаг. Эдгээр барилгуудыг дулаалснаар халаалтад зарцуулах хөрөнгийн хэмжээ 20-40 хувь буурах боломжтой.
Сүүлийн жилүүдэд барилгажилт дахин эрчимтэй явагдаж байгаагийн улмаас жилд дунджаар 100-150 Гкал/ц-ийн ачаалал бүхий 200 орчим барилгыг төвлөрсөн дулаан хангамжид холбодог. Энэ нь дулаан хангамжийн хэрэглээ жилдээ 3-8 хувиар өсөж байна гэсэн үг юм.
2000 оноос өмнө баригдсан барилга байгууламжийн дулаан тусгаарлалтыг сайжруулан, одоо шинээр баригдаж барилгуудад эрчим хүчний гэрчилгээ олгосноор дулааны эрчим хүчний хэрэглээнд хэмнэлт бий болж, дээр дурдсан хэрэглэгчийг төвлөрсөн дулаан хангамжид холбох нөөцтэй болох юм.
Барилга байгууламжийн төлөвлөлтийн шатанд эрчим хүчний хэмнэлттэй, ашиглалтын зардал багатай шийдлүүдийг зураг төсөлд тусгах, барилгын дулаан алдагдлыг бууруулах зэрэг шаардлагатай арга хэмжээнүүдийг цогц байдлаар авч хэрэгжүүлэхэд энэхүү журам чухал нөлөөтэй.
Барилга байгууламжид гэрчилгээ олгох журам хэрэгжсэнээр
– Эрчим хүчний үр ашиг бага, дулааны алдагдал ихтэй хуучин барилгуудын эрчим хүчний хэрэглээний түвшнийг тогтоох, шинээр баригдаж буй барилга байгууламжид зураг төслийн шатнаас эрчим хүчний хэрэглээ, үр ашгийн үзүүлэлтийг тогтоох боломж бүрдэх, хэрэглэгч болон ашиглагчийн сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлэх
– Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ өсөх;
– Ногоон барилгын үнэлгээний системийг нэвтрүүлэх нөхцөл бүрдэх;
– Ногоон зээлийн санхүүжилтийн тогтолцоо хөгжих;
– Барилга байгууламжийн ашиглалтын зардал буурч, эрчим хүчийг хэмнэснээр хүлэмжийн хийн ялгаруулалт багасах, байгаль орчны бохирдол багасах.
зэрэг эерэг нөлөөлөл, давуу талууд бий болно.
Мэдээлэл болгоход Герман улс 1970-аас оноос эрчим хүчний үр ашгийн үзүүлэлт, тавигдах шаардлага, шалгууруудыг тавьж эхэлсэн бол АНУ 1974 оноос, ОХУ 2009 оноос Эрчим хүчний хэмнэлт эрчим хүчнийг үр ашгийг дээшлүүлэх хууль баталсан байна.
Харин БНХАУ 1986 онд барилгын эрчим хүчний хэмнэлтийн бодлогоо батлан эрчим хүчний хэрэглээний гэрчилгээг олгож эхэлжээ.
Энэхүү журмыг Барилга, хот байгуулалтын Сайд болон Эрчим хүчний Сайдын хамтарсан тушаалаар батлан, Барилгын хөгжлийн төв, Эрчим хүчний зохицуулах хороо хэрэгжүүлэх юм.
